ACININ ANLAMI
Umutsuz Bir durumla karşılaştığımız, değiştirilemeyecek bir kaderle yüz yüze geldiğimiz zaman bile yaşamda bir anlam bulabileceğimizi asla unutmayalım. Çünkü o zaman önemli olan şey, kişisel bir trajediyi bir zafere, kendi zor durumunu bir insan başarısına dönüştürmek ve sadece insana özgü eşsiz insan potansiyeli olabildiğince göğüslemektir. Artık bir durumu değiştiremeyecek bir noktaya geldiğimiz -örneğin tedavisi olanaksız bir kanser gibi iyileşme şansı olmayan bir hastalığı düşünün- zaman kendimizi değiştirme yoluna gideriz.
Açık bir örnek vermeme izin verin. Bir keresinde pratisyen hekim olarak çalışan yaşlı birisi yaşadığı ağır depresyon nedeniyle bana geldi. İki yıl önce ölen ve herşeyden çok sevdiği karısını kaybetmeye alışamamıştı. Ona nasıl yardım edebilirdim , ona ne söyleyebilirdim? Birşey söylemekten kaçındım ancak onu şu soruyla karşı karşıya getirdim. ‘Sen ondan önce ölseydin ve karın seni yaşatmak zorunda olsaydı ne olurdu doktor?’
‘ ah’ diye karşılık verdi. ‘Bu onun için korkunç olurdu. Ne kadar acı çekerdi’ Bunun üzerine ‘görüyorsunuz ya doktor, onu bu açıdan kurtaran sizsiniz: elbette bunun bedeli de şimdi sizin onu yaşatmak ve yasını tutmak zorunda olmanız.’ dedim. Tek kelime etmeksizin elimi sıktı ve büromdan ayrıldı. Her nasılsa acı, bir özverinin anlamı gibi bir anlam bulduğu anda acı olmaktan çıkıyor.
Elbette kesin anlamı içinde bu terapi değildir. Çünkü herşeyden önce doktorun umutsuzluğu bir hastalık değildi. Ve ikincisi kaderini değiştiremez karısını diriltemezdim. Ama değişmez kaderine yönelik tutumunu değiştirmeyi başardığım andan sonra, çektiği acıda en azından bir anlam bulabilmiştir. Logoterapinin temel ilkelerinden birisi, insanın temel uğraşının haz almak ya da acıdan kaçınmak değil, yaşamda bir anlam bulmak olduğunu göstermektir. İnsanın, elbette acısının bir anlamı olması koşuluyla, acı çekmeye hazır olmasının nedeni budur.
Ama şuna kesin olarak açıklık kazandıralım: Anlam bulmak için acı çekmek kesinlikle gerekli değildir. Ben sadece acıya rağmen anlamın olası olduğunu - elbette acının kaçınılmaz olması koşuluyla- vurgulamak istiyorum. Acının kaçınılabilir olduğu durumlarda, yapılacak en anlamlı şey, ister ruhsal veya fiziksel, ister politik olsun, acıya yol açan nedeni ortadan kaldırmak olacaktır. Gereksiz yere acı çekmek kahramanca değil mazoşistçe bir tutumdur.
Viktor E. Frankl - Insanın Anlam Arayışı
